મુંબઈ-અમદાવાદ બુલેટ ટ્રેન પ્રોજેક્ટની કામગીરી પૂરજોશમાં ચાલી રહી છે. મુંબઈ-અમદાવાદ હાઈ સ્પીડ રેલવે કોરીડોર અંતર્ગત મુંબઈ શહેરના વિવિધ સ્ટેશનોના નિર્માણની કામગીરી ચાલી રહી છે. બાંદ્રા કુર્લા કોમ્પલેક્ષ, વિક્રોલી, ઘનસોલી નજીક સાવલી, સિલફાટા સ્ટેશનોની કામગીરી પ્રગતિમાં હોવાનો દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે. મહારાષ્ટ્રમાં બાંદ્રા-કુર્લા કોમ્પ્લેક્સ અને શિલફાટા વચ્ચે બુલેટ ટ્રેન ભૂગર્ભ સ્ટેશન માટે 21 કિલોમીટર લાંબી ભારતના પ્રથમ સમુદ્ર નીચેના બોગદાંનું નિર્માણ ચાલી રહ્યું છે. 16 કિલોમીટર લાંબા 3 બોગદાં બનાવવા માટે બોરિંગ મશીનનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે. જ્યારે બાકીના 5 કિલોમીટર બોગદાં માટે ન્યૂ ઓસ્ટ્રિયન ટનલિંગ પદ્ધતિ અપનાવાશે. બોગદુ બનાવવા માટે જમીનની સપાટીથી લગભગ 25 થી 57 મીટર તેમજ બિંદુ શિલફાટા નજીક પારસિક ટેકરીની નીચે 114 મીટર ઉંડુ બાંધકામ કરવામાં આવશે.
મુંબઈના એચએસઆર સ્ટેશનના બાંધકામ ઉપર અપડેટ
બીકેસી સ્ટેશન બનાવવા માટે જરૂરી જમીન, જે લગભગ 4.8 હેક્ટર છે, તેને એનએચએસઆરસીએલ (નેશનલ હાઇ-સ્પીડ રેલ કોર્પોરેશન લિમિટેડ) દ્વારા કોન્ટ્રાક્ટરને સોંપવામાં આવી છે.
આ સ્ટેશનનું નિર્માણ બોટમ-અપ પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરીને કરવામાં આવશે, જેનો અર્થ એ છે કે ખોદકામનું કામ ભોંયતળિયાના સ્તરથી શરૂ થશે અને કોંક્રિટનું કામ ફાઉન્ડેશનથી શરૂ થશે. આ સ્ટેશન માટે જરૂરી ખોદકામ ખૂબ જ વિસ્તૃત છે, જે 32 મીટરની ઊંડાઈ સુધી પહોંચે છે, જેનું અંદાજે કદ આશરે 18 લાખ ઘન મીટર છે.
આવા ઊંડા ખોદકામને સુરક્ષિત રીતે પાર પાડવા માટે, જમીન ધરાશાયી ન થાય તે માટે એક પાયાની આધાર પધ્ધતિ બનાવવી આવશ્યક છે. આ આધાર પધ્ધતિમાં 3382 સેકન્ટ થાંભલાનું નિર્માણ કરવામાં આવશે, જે દરેકની ઊંડાઈ 17 થી 21 મીટર સુધીની છે. તમામ સેકન્ટ થાંભલાઓ બનાવવામાં આવ્યા છે. સ્ટેશન વિસ્તારમાં ખોદકામ શરૂ થઈ ગયું છે, અને લગભગ 1.5 લાખ જમીનનું ખોદકામ અને નિકાલ થઈ ચૂક્યો છે. ખોદકામ જેમ જેમ આગળ વધે છે તેમ તેમ સેકન્ટ થાંભલાને ચોક્કસ અંતરાલે (2.5 થી 3.5 મીટર સુધીના) જમીનના લંગર અને વોલર્સ સાથે એક સાથે ટેકો આપવામાં આવે છે.
હાલ 681 મજૂરો અને સુપરવાઈઝર્સ કામની જગ્યા પર દિવસ રાત કામ કરી રહ્યા છે. પ્રોજેક્ટ જેમ જેમ આગળ વધે છે તેમ તેમ આ સંખ્યામાં વધારો થવાની ધારણા છે. એક અંદાજ મુજબ, ટોચના સમય દરમિયાન દરરોજ જરૂરી મહત્તમ કાર્યદળ 6000 વ્યક્તિઓ સુધી પહોંચી શકે છે.
માટીના એન્કર અને વોલર્સનું ખોદકામ અને ફિક્સિંગ એ સ્થળ પર ચાલી રહેલી પ્રાથમિક પ્રવૃત્તિ છે.
બુલેટ ટ્રેન પ્રોજેક્ટ માટે મહારાષ્ટ્ર રાજ્યમાં ભારતની પ્રથમ 7 કિમી લાંબી સમુદ્ર નીચેના બોગદાં સહિત 21 કિમી લાંબા બોગદાંના નિર્માણ પર અપડેટ
મહારાષ્ટ્ર રાજ્યમાં બાંદ્રા-કુર્લા કોમ્પ્લેક્સ અને શિલફાટા ખાતે બુલેટ ટ્રેન ભૂગર્ભ સ્ટેશન વચ્ચે 21 કિમી લાંબી ભારતની પ્રથમ ભૂગર્ભ/સમુદ્ર નીચેના બોગદાંનું નિર્માણ ચાલી રહ્યું છે.
નીચેનાં સ્થળોએ નિર્માણ કાર્ય શરૂ થઈ ચૂક્યું છે
1) મુંબઇ એચએસઆર સ્ટેશન બાંધકામની જગ્યાએ શાફ્ટ 1: 36 મીટરની શાફ્ટની ઊંડાઈ, 100% સેકન્ટ પિલિંગનું કામ પૂર્ણ, હાલ ખોદકામનું કામ ચાલી રહ્યું છે
2)વિક્રોલીમાં શાફ્ટ 2: શાફ્ટની 36 મીટરની ઊંડાઈ, 100% પાઈલિંગનું કામ પૂર્ણ, હાલ ખોદકામનું કામ ચાલી રહ્યું છે. આ શાફ્ટનો ઉપયોગ બે ટનલ બોરિંગ મશીનને બે જુદી જુદી દિશામાં ઘટાડવા માટે કરવામાં આવશે, એક બીકેસી તરફ અને બીજો ઘનસોલી તરફ
3) સાવલી (ઘનસોલી નજીક)માં શાફ્ટ 3: શાફ્ટની 39 મીટરની ઊંડાઈ, હાલ ખોદકામનું કામ ચાલી રહ્યું છે.
4)શિલફાટા: આ બોગદાંનો એનએટીએમ છેડો છે. કાર્ય સ્થળ પર પોર્ટલનું કામ શરૂ થઈ ચૂક્યું છે
5)એડીઆઇટી (વધુમાં સંચાલિત મધ્યવર્તી બોગદું) પોર્ટલઃ આ પોર્ટલ ઝડપથી નિર્માણ પ્રગતિ માટે ભૂગર્ભ/સમુદ્રની અંદર બોગદાંની વધારાની સુલભતા પ્રદાન કરશે.
શાફ્ટના નિર્માણમાં કેટલાક પડકારો
ક. પૂરતા અવાજ અને વાયુ પ્રદૂષણ નિવારણના પગલાં સાથે બહુવિધ નિયંત્રિત બ્લાસ્ટિંગ જેથી આસપાસના વિસ્તારોમાં પર્યાવરણ અને વસ્તીને ઓછામાં ઓછી ખલેલ પહોંચાડી શકાય
ખ. શાફ્ટનું નિર્માણ વધુ વસ્તી ગીચતા ધરાવતા વિસ્તારોમાં અને વિવિધ પાઇપલાઇન્સ, ઇલેક્ટ્રિકલ ઇન્સ્ટોલેશન અને અન્ય સંલગ્ન માળખાગત પ્રોજેક્ટ્સ જેવા કે મેટ્રો, હાઇવે વગેરે જેવી અન્ય યુટિલિટીઝમાં કરવામાં આવે છે. તે સુનિશ્ચિત કરવામાં આવી રહ્યું છે કે ઓછામાં ઓછા વિક્ષેપ સાથે કામ કરવામાં આવે
ગ. મહારાષ્ટ્ર પ્રદૂષણ નિયંત્રણ બોર્ડ (એમપીસીબી)ની દેખરેખ હેઠળ ખોદકામ કરાયેલી સામગ્રીનો દરેક ટ્રીપ મંજૂરી અને જીપીએસ ટ્રેકર વગેરે મારફતે નિકાલ.
ગેન્ટ્રી ક્રેન, મજૂર વસાહતો, સાઇટ ઓફિસ જેવી અન્ય વિવિધ સુવિધાઓ પણ એકસાથે બનાવવામાં આવી રહી છે.
વધારાની વિગતો:
આ બોગદું એકલ ટ્યુબ બોગદું હશે, જેમાં ઉપર અને નીચે બંને ટ્રેક માટે જોડિયા ટ્રેકને સમાવવામાં આવશે. પેકેજના ભાગ રૂપે 37 સ્થળોએ 39 ઉપકરણોના ઓરડાઓ પણ બોગદાના સ્થાનને અડીને બનાવવામાં આવશે.
આ ટનલના નિર્માણ માટે 13.6 મીટર વ્યાસના કટર હેડવાળા ટીબીએમનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે. સામાન્ય રીતે એમઆરટીએસ – મેટ્રો સિસ્ટમમાં ઉપયોગમાં લેવાતા શહેરી બોગદાં માટે 5-6 મીટર વ્યાસના કટર હેડ્સનો ઉપયોગ થાય છે.
ત્રણ બોગદાં બોરિંગ મશીનનો ઉપયોગ બોગદાંનો લગભગ 16 કિમી ભાગ બનાવવા માટે કરવામાં આવશે અને બાકીના 5 કિમી ન્યૂ ઓસ્ટ્રિયન ટનલિંગ મેથડ (એનએટીએમ) દ્વારા હશે.
આ બોગદું જમીનની સપાટીથી લગભગ 25 થી 57 મીટર ઊંડી હશે અને સૌથી ઊંડું બાંધકામ બિંદુ શિલફાટા નજીક પારસિક ટેકરીની નીચે 114 મીટર નીચે હશે.